Vlucht van verlangens
Op een druilerige novemberavond in Antwerpen komt een man genaamd Frans Laarmans op weg naar huis drie 'zwartjes' tegen. Zo worden ze namelijk in het verhaal beschreven. Het zijn drie Afghaanse zeelui van de bemanning van een Indiërvaarder. Ze zijn op zoek naar een jongedame genaamd Maria Van Dam. Zij zou in de Kloosterstraat 15 moeten wonen. Alleen weten zij niet waar dit is. Frans Laarmans, die hen op deze grauwe avond tegenkwam heeft er eigenlijk niets op tegen om hen te helpen. Hij heeft toch niets te verliezen als hij hen helpt.
Zo gaan ze op pad op zoek naar een zekere Maria Van Dam. Het wordt een vlucht naar hun verlangens, want alle drie willen ze trouwen met deze Maria Van Dam, omdat zij diezelfde dag nog vriendelijk was geweest tegen hen. Zij had voor hen het adres genoteerd om haar te komen opzoeken. Echter was dit veel moeilijker dan verwacht. Frans Laarmans gidste hen naar de Kloosterstraat 15, maar daar bleek ze niet te wonen. Toch gaf Frans niet op en bleef hij hen helpen en begeleiden doorheen heel de stad. Zo leerde hij hen beter kennen, begon hij hun geloof te begrijpen en uiteindelijk kwam hij tot het inzicht dat hij niet zoveel verschilde van deze 'zwartjes'. Daarom besloot Frans hen te helpen en begeleiden op hun vlucht naar hun verlangens omdat ook hij deze verlangens nastreefde.
Wie is Willem Elsschot?
Willem Elsschot, pseudoniem voor Alphonsus Josephus de Ridder, kortweg Alfons de Ridder, werd geboren in Antwerpen op 7 mei 1882. Hij was Vlaams romanschrijver en dichter en zijn eigenlijke beroep was reclamemaker. De werken die worden beschouwd als zijn bekendste zijn Lijmen/Het been, een roman uit 1923 en 1938 en Kaas een roman uit 1933. Ook het werk dat ik heb gelezen Het Dwaallicht wordt als een belangrijk werk beschouwd omdat het een werk is van de literaire canon. Al deze werken zijn ook minstens één keer verfilmd.
Een literaire lekkernij der Vlaams erfgoed
Mijn docent Nederlands had ons aangeraden om eens een boek te lezen uit de literaire canon. Ik vond het wel een leuk idee om eens echt een boek uit deze canon te lezen. Ik heb namelijk vroeger tijdens mijn middelbare schoolcarrière veel boeken behandeld uit de literaire canon. Ik weet dus perfect waar sommige boeken over gaan, maar ik heb nooit zelf een boek gekozen uit deze canon.
Ik besloot vervolgens een keuze te maken uit de canon op basis van drie criteria: mijn ouders, of we het boek in huis hadden en de dikte van het boek. Ik ben zelf geen snelle lezer en omdat de examens in de buurt kwamen wilde ik graag een niet al te dik boek lezen uit de canon, want ik verwachte een boek met moeilijke woordenschat, veel beeldspraak en geen voor-de-hand liggende verhaallijn. Ik wilde ook dat ik het boek interessant zou vinden en daardoor vroeg ik aan mijn ouders welke boeken zij goed vonden uit de canon. Ik weet namelijk dat mijn vader is gesteld op klassiekers en mijn moeder gewoonweg alles lijkt te hebben gelezen (ze werkt niet voor niets in drie bibliotheken). Nadat we enkele potentiële werken hadden besproken, heb ik uiteindelijk het werk gekozen dat ik het snelste kon bereiken, een werk dat dus gewoon thuis lag en dat was dit boek.
Mijn verwachtingen bij dit boek bleven vaag. Hiermee bedoel ik dat ik er enkel van overtuigd was dat het een moeilijk boek ging zijn. Ik had geen verwachtingen bij het verhaal zelf omdat er nergens een korte inhoud was te vinden in het boek en ook op het internet werd het boek samengevat in slechts één enkele zin.
Ook al bestaat het boek slechts uit 54 pagina's, dan nog was ik van mezelf onder de indruk dat ik het boek in één dag had kunnen uitlezen, op de bus dan nog wel! Ik vond het namelijk helemaal niet zo'n moeilijk verhaal. Het boek stond wel vol archaïsch taalgebruik, maar dit maakte voor mij niets uit. Ik vond het net een meerwaarde! Ik ben namelijk een soort 'linguofiel', een woord dat ik misschien net zelf heb uitgevonden, maar waarmee ik bedoel dat ik van talen hou. Ik ben helemaal geen krak in talen, maar vind de evolutie van taal ongelooflijk interessant. Daarom vind ik uitdrukkingen van vroeger ook allemaal zo interessant en vind ik het net fijn om zo'n boeken te lezen.
Het verhaal zelf was bijzonder, een beetje speciaal, maar wel oprecht leuk. Ik heb mij geamuseerd tijdens het lezen. Tijdens het lezen werd het duidelijk dat Frans Laarmans niet zoals iedereen was. Het viel op dat veel mensen heel discriminerend en racistisch waren tegenover mensen met een andere huidskleur, behalve Frans Laarmans. Hij was de enige die hen bekeek als echte mensen met gevoelens, gevoelens die hij bij zichzelf herkende en daardoor wilde hij hen helpen. Hiermee vind ik het boek voor de tijd waarin het is geschreven heel revolutionair. Velen zouden niet kunnen inzien waarom de schrijver menselijkheid en sympathie lijkt te tonen voor de Islam en buitenlanders. Daardoor is het voor mij ook zeer duidelijk waarom Alfons de Ridder het pseudoniem 'Willem Elsschot' gebruikte. Zo wist men niet meteen wie de schrijver was en konden ze hem nooit voor zijn boeken vervolgen.
Na het lezen van dit boek ben ik tot inzicht gekomen. Dit boek heeft sowieso mijn culturele beleving verrijkt. Ik wil namelijk nu de andere boeken van de literaire canon ook lezen. Ik wil deze boeken lezen uit interesse, om te weten te komen waarom net deze boeken in de literaire canon staan, maar ook voor mijn eigen culturele ontwikkeling. Ik ben namelijk fan van de geschiedenis en met de boeken uit de literaire canon kan ik opsnuiven wat vroeger het beeld was op bijvoorbeeld de vrouw, of op multiculturaliteit. Uit deze werken kan ik ook de waarden en normen van de samenleving van toen halen. Ik vind dit alles heel interessant, maar ik weet dat deze werken voor velen niet zijn gemaakt en daar heb ik alle respect voor.
Ook al zullen velen geen fan zijn, dan nog raad ik het boek eens aan om te lezen. Het is een dun boekje en zelfs vlot leesbaar. Als je dan toch ooit een boek van de literaire canon moet lezen is dit zeker een aanrader!
Dus voor alle nieuwsgierige zielen onder ons: veel leesplezier!
Bron:
Elsschot, W. (1947). Het dwaallicht. P.N. van Kampen.
Wikipedia-bijdragers. (2021, 19 mei). Willem Elsschot. Wikipedia. https://nl.wikipedia.org/wiki/Willem_Elsschot
Reactie plaatsen
Reacties